Soms heb ik het gevoel dat er in ons gezin meer dan gemiddeld sprake is van reuring. Zo ook dit jaar. In januari overleed mijn schoonmoeder onverwacht als gevolg van een longontsteking. Voor ons was dat een grote verandering, omdat mijn schoonmoeder bijna vijftien jaar bij ons in een mantelzorgwoning in de tuin had gewoond. Dingen waar we in al die jaren zo vertrouwd mee waren geraakt, zoals haar loopjes door de tuin en het dagelijkse bordje avondeten dat we haar brachten, waren er opeens niet meer. In september werden we opnieuw opgeschrikt. Deze keer betrof het mijn moeder. Terwijl ze op een terras zat, stopten haar hart en adem­haling. De eigenares van de zaak waar zij was, heeft adequaat gehandeld. Mijn moeder is beademd en gereanimeerd. Nadat de ambulance gearriveerd was, waren hartslag en ademhaling weer op gang gekomen, haar bewustzijn niet. Vierentwintig spannende uren volgden, waarin ze in het ziekenhuis slapend werd gehouden. Tegen onze verwachting in is mijn moeder goed ontwaakt uit haar kunstmatige slaap: ze herkende ons direct. Inmiddels verblijft ze al ruim een maand in een mantelzorgwoning vlak bij ons huis. Elke avond breng ik haar een bordje avondeten. Hoewel alles anders is, voelt het o zo vertrouwd.

Anja Lazar (59), Nieuw- en Sint Joosland

Als kind sportte ik al graag. Naast het plezier was het mijn uitlaatklep. Ook

tijdens mijn depressie gaf het me rust en zelf­vertrouwen. Dit geluk is ook mijn valkuil geweest, en heeft geleid tot een sportverslaving. Ik moest stoppen met mijn studie en mijn sociale leven. Ik zocht hulp bij huisartsen, psychologen, psychiaters en een kliniek, maar werd van het kastje naar de muur gestuurd. Op het dieptepunt kreeg ik te horen dat ze me niet wilden helpen omdat ik simpelweg ‘te ziek’ was. Nadat ik dagelijks ruim 40 kilometer hardliep, twee uur in de sportschool te vinden was en ook thuis almaar bewoog, was ik op. Mijn lichaam wilde niet meer. Dagelijks vroeg ik me af of ik het einde van de dag zou halen. Ik liep mezelf letterlijk dood. Toen ging de knop om: ‘Vandaag doe ik niks’. En ja, ik stortte in. Alles deed pijn, ik kon nauwelijks de trap op. Ook stopte ik met mijn antidepressiva. Ik wilde weer leven, niet over-leven. Het cold turkey afkicken van het sporten en de medicatie waren moeilijk. Mijn knop is omgegaan, en ik hoop dat-ie om blijft. Nog steeds zijn er moeilijke momenten, die mogen er zijn. Ik zal vanaf nul mijn leven moeten opbouwen, maar voel me nu al zoveel beter.

Luna van Sebille (21), Maastricht

Op 10 juli 2023 is het een feit: na 40 jaar op de Veluwe wagen we ons aan een avontuur. Een avontuur waar vier spannende jaren aan voorafgingen. Op weg naar onze woondroom: met een kleine groep 50-plussers een woongemeenschap realiseren. Zelf, met professionele begeleiding, plannen maken, ontwikkelen en laten bouwen. We werken eerst met z’n vieren, dan met zeven mensen, en allengs de groep uitbreidend naar 21, gestaag door alle obstakels heen: stikstofregels, Didam-arrest, oplopende kosten door de Oekraïne-oorlog, om de belangrijkste te noemen. Dan is er het moment van de echte keuze: gaan we dit echt aan? Kunnen én willen we dit betalen? Hoe gaan we dat doen? Volmondig, na drie slapeloze nachten: ja! We kunnen ons niet meer voorstellen ‘gewoon’ in een wijk te wonen. In ons veel te grote huis, nu de kinderen al lang de deur uit zijn. Wij willen dicht bij deze groep mensen wonen, elkaar kennen, gezelligheid en steun bieden. We behouden onze privacy met ons eigen – veel kleinere – huis en tuin. En delen ruimtes en de gezamenlijke tuin. Ons ideaal. Dus nu wonen we afwisselend in onze gezellige caravan, passen af en toe op het huis en huisdieren van bekenden, en verblijven we in de winter bij lieve vrienden. De bouw van ons project in Cuijk is gestart. Onze droom gaat uitkomen.

Olga van der Zanden (62), Oosterhout

Al lange tijd heb ik het niet meer naar mijn zin in mijn werk als praktijkondersteuner ouderenzorg. Het ligt niet aan de ouderen. Ik vind het een eer om met ze om te gaan. Hun wijsheid en het relativeringsvermogen dat veel ouderen hebben verworven ontwikkel ik automatisch ook, door met ze te praten. Maar de bureaucratie en het verschraalde aanbod in de zorg maken me wanhopig. Als ik een opnameplek wil regelen voor iemand die niet langer alleen thuis kan zijn, word ik aan een kruisverhoor onderworpen en

kan ik alleen maar hopen dat het geregeld zal worden. Intussen word ik gebeld door een zoon of dochter die mij smeekt om vader of moeder op te laten nemen. Op 28 juli 2023 heb ik mijn baan opgezegd. Mijn droom is om geestelijk verzorger te worden. Ik blijf werken met kwetsbare ouderen en hoop meer tijd te krijgen voor een echt goed gesprek in deze bijzondere levensfase. Om dit te bereiken ga ik in 2024 terug naar de universiteit, studeren op mijn 51ste! Wat een voorrecht. Ik kijk er enorm naar uit om nieuwe dingen te leren.

Angelique van Heukelom (50), Arnhem

2023 was niet mijn beste jaar. Vlak na elkaar overleden de twee belangrijkste vrouwen in mijn leven: mijn moeder en mijn echtgenote. Mijn moeder was al op leeftijd en hield ons voor dat ‘zij liep in het bos waar gehakt werd’. Mijn echtgenote was al een jaar  ongeneeslijk ziek. Longkanker. In januari zei mijn moeder, een echte Brabantse: Ge zult er dit jaar toch gin twee moeten afgeve? Wel dus. Begin februari werd ze ’s ochtends niet meer wakker. De avond ervoor hadden we nog samen een wijntje gedronken. Mijn geliefde verliet mij na 38 jaar samen op veel te jonge leeftijd, twee maanden later. In de donkere periode na haar dood nam ik een beslissing die mijn eenzaamheid en verdriet zou verlichten: ik zou voortaan op elke uitnodiging ‘ja’ zeggen. Zo belandde ik op een tuinfeest waar ik om drie uur ’s nachts de tango danste. En met mijn twee zoons op een hoge berg in Oostenrijk waar we een deel van haar as uitstrooiden. In de kerstmaand nodigde ik al mijn familie, vrienden en kennissen uit om mij in december te bezoeken voor een lunch of een borrel. Om in een kerstsfeer herinneringen op te halen aan mijn moeder en mijn vrouw. En om de donkere wolk die 2023 heet te voorzien van een lichtende rand.

Huub van Beek (65), Uden